Bu dersin amacı halkbilimi, anonim halk edebiyatı, âşık edebiyatı ve tekke edebiyatı türleriyle ilgili bilgileri, alan bilgisi sınavları için pekiştirmektir.
Ön Koşullar
Yok
Eş Koşullar
Yok
Özel Koşullar
Dersin alınabilmesi için öğrenciden beklenen asgari yeterlilikler.(Örnekler: Yabancı dil seviyesi, derse devam, önceden edindiği kurumsal yeterlilikler vs. gibi)
Öğretim Üyeleri
Dr. Öğr. Üyesi Serdar Gürçay
Asistanlar
Yok
Ders Gün,Saat ve Yeri
Çarşamba, 11.00-13.00 arasında AK3B0305 numaralı sınıfta yapılacaktır.
Görüşme Saatleri ve Yeri
Salı 15.00-17.00 arasında 3D11 numaralı ofis
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Anlatım
Tartışma
Soru-Yanıt
Sorun/Problem Çözme
Temel Kaynaklar
- Türk Halk Edebiyatına Giriş, Erman Artun, Karahan Kitabevi, 6. Bs., Adana, 2011, 406 s.
- Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Özkul Çobanoğlu, Akçağ Yayınevi, 2. baskı, Ankara, 2002.
- Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, editör: M. Öcal Oğuz, Grafiker Yayınları, Ankara, 2004.
- Anonim Türk Halk Edebiyatı Nesri, Edebiyat Tarihi/Metinler, Erman Artun, Karahan Kitabevi, 5. Baskı, Adana, 2011, XVI+552 s.
- 100 Soruda Türk Halk Edebiyatı, Pertev Naili Boratav, Gerçek Yayınevi, 2. baskı, İstanbul.
- Türk Romanında Destan Etkisi, Muharrem Kaya, Kesit Yay., İstanbul, 2015, 320 s.
Diğer Kaynaklar
- Dinî-Tasavvufî Halk Edebiyatı, Erman Artun, Karahan Kitabevi, 4. Bs., Adana, 2011, 401 s.
- Âşık Tarzı Kültür Geleneği ve Destan Türü, Özkul Çobanoğlu, Akçağ Yay., Ank., 2000, XIII+386 s.
- “Metafor Yaratma Eylemi Olarak Bilmeceler”, Murat Cankara, Millî Folklor, sayı: 55, Sonbahar 2002, s. 70-75.
- “Karacaoğlan’ın Şiirlerinde Bazı İmgeler”, Muharrem Kaya, Hürriyet Gösteri, sayı: 286, Ocak 2007, s. 68-69.
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Halk kültürünün mahiyeti, sözlü kültürün yazılı kültürden farkları. Halk kültürü, popüler kültür ve üst kültürün özelliklerinin örneklerle açıklanması.
Sözlü anlatım
2. Hafta
Mitolojiyle bağlantılı olarak uygarlık tarihi, toplumların geçim tarzlarına dayalı olan dönüşümleri ve insan düşüncesi. Halk edebiyatının temeli olarak mitolojinin özellikleri.
Sözlü anlatım
3. Hafta
Mitoloji, efsane, destan, masal, halk hikâyesi, meddah hikâyesi arasındaki farklar, ortaklıklar.
Sözlü anlatım, tartışma
4. Hafta
Destan çeşitleri, sınıflandırılması. Destanın bir edebî tür olarak özellikleri. Destanlarda görülen tipler ve motiflerin açıklanması. Efsane kavramı, sınıflandırılması, yapı özellikleri, sosyal işlevleri.
Sözlü anlatım, tartışma
5. Hafta
Masal kavramı, sınıflandırılması, bölümleri, masal tipleri. Halk hikâyelerinin kaynakları, çeşitleri, yapısı, anlatıma dayalı diğer türlerle benzerlik ve farklılıkları.
Sözlü anlatım, tartışma
6. Hafta
Halk dili kapsamına da giren atasözü, deyim, argo, terim, ikileme, ikizleme, birleşik kelime, mecaz, dua, beddua gibi söz gruplarının özelliklerinin karşılaştırılması, sınıflandırılması.
Sözlü anlatım, tartışma
7. Hafta
Halk tiyatrosu kapsamına giren Karagöz, Ortaoyunu, Meddah oyunlarının köken, yapı, tema, tasnif özelliklerinin incelenmesi.
Sözlü anlatım, tartışma
8. Hafta
Şiir dili ve genel dil arasındaki farklar. Şiir dilinde metafor, metonimi ve imgenin öneminin örneklerle açıklanması.
Anonim halk şiirinin genel özellikleri.
Sözlü anlatım, sorun çözme
9. Hafta
Manilerin örneklere dayanarak çeşitleri, konu, biçim özellikleri.
Türkülerin örneklere dayanarak doğuşu, kaynakları, ezgi, konu, yapı özellikleri.
Sözlü anlatım, sorun çözme
10. Hafta
Âşık edebiyatının genel özellikleri, tanımı, tarihî gelişimi, kaynakları, biçim ve tür özellikleri.
Sözlü anlatım, sorun çözme
11. Hafta
Âşıklık gelenekleri arasında yer alan mahlâs alma, bade içme, usta çırak bağlantısı, âşık karşılaşmaları, askı geleneği, dedim-dedi tarzı söyleşi, tarih düşürme, nazire söyleme, saz çalmanın öneminin açıklanması.
Sözlü anlatım, sorun çözme
12. Hafta
Tekke şiirinin temeli olarak tasavvuf. Tekke şiirinin oluştuğu, geliştiği sosyal, kültürel ortam.
Tekke şiirinin biçim, dil ve anlatım özellikleri.
İlahî, örneklere dayanarak konu, biçim özellikleri.
Sözlü anlatım, sorun çözme
13. Hafta
Nefes, örneklere dayanarak konu, biçim özellikleri.
Devriye, örneklere dayanarak konu, biçim özellikleri.
Şathiye, örneklere dayanarak konu, biçim özellikleri.
Nutuk, örneklere dayanarak konu, biçim özellikleri.
Sözlü anlatım, sorun çözme
14. Hafta
Halk kavramı, halkbiliminin mahiyeti, temel araştırma alanları. Halkbilimi çalışmalarının tarihçesi. Avrupa halk edebiyatı çalışmaları tarihi ve bazı ülkelerdeki uygulamalar. Türk halkbilimi çalışmaları tarihi.
Sözlü anlatım, sorun çözme
15. Hafta
Final Haftası
16. Hafta
Final Haftası
17. Hafta
Final Haftası
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ara sınav(lar)
1
40
Final
1
60
ÖÇ-1
Halkbiliminin çalışma alanını bilir.
ÖÇ-2
Halk edebiyatı alanını tanır.
ÖÇ-3
Halk edebiyatının tarihsel gelişimini takip eder.
ÖÇ-4
Halk edebiyatı türlerini ayırt edebilecek ve kuramsal çözümlemeler yapabilecektir.
ÖÇ-5
Masal, destan, halk hikâyesini sözlü kompozisyon teorisine göre çözümler.
ÖÇ-6
Halk şiiri türlerinin yapı çözümlemesini yapar.
ÖÇ-7
Edebi türlerin içeriklerini yorumlar.
ÖÇ-8
Türkiye’deki halk kültürünün tarihsel geçmişini bilir, sosyal gelişmeler ışığında nasıl bir değişim sürecine girdiğini değerlendirir.
Program Çıktıları
PÇ-1
PÇ 1.Türk dilini ses bilgisi, yapı-şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceleyerek; Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
PÇ-2
PÇ 2. Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir. Batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma olanağı bulur.
PÇ-3
PÇ 3. Halk bilimi (folklor) alanında derleme ve araştırma yapabilir.
PÇ-4
PÇ 4. Atatürk İlkeleri ve inkılâpları konusunda bilgi edinir.
PÇ-5
PÇ 5. Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihsel gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve bilimsel çeviriyazı alfabesine aktarır.
PÇ-6
PÇ 6. Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerine, araştırma metotlarına, bilgi ve teorilerine sahiptir.
PÇ-7
PÇ 7. Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında, kullanır ve uygular.
PÇ-8
PÇ 8. Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla çözümler üretir ve bir çalışma ekibi üyesi olarak sorumluluk alır.
PÇ-9
PÇ 9. Türk Dili ve Edebiyatı Programı ile ilgili sorunları analiz ederek, sorunlara yönelik çözümleri somut verilerle destekler ve bu verileri ilgili alandaki uzmanlarla paylaşır.
PÇ-10
PÇ 10. Türk Dili ve Edebiyatı alanında gerçekleştirilen çeşitli kültürel, sosyal ve sanatsal etkinliklere katılır, bu etkinliklerde görev alır.
PÇ-11
PÇ 11. En az bir yabancı dili bilerek alanındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri toplar, çözümler ve yorumlar.
PÇ-12
PÇ 12. Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dilbilim açısından eleştiri yapar.
PÇ-13
PÇ 13. Bilgisayar, bilişim ve bilgi teknolojilerini alanı için verimli bir şekilde kullanır.
PÇ-14
PÇ 14. Yaşam boyu öğrenme gerekliliği bilincini kazanır.
PÇ-15
PÇ 15. Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
PÇ-16
PÇ 16. Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve etik değerleri gözetir.
