Bu dersin amacı Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında önleyici hizmetlerin önemi, bu hizmetlerin neler olduğu ve okullarda nasıl uygulanacağı incelenecektir. Ayrıca öğrenciler için koruyucu faktörlerin ve risk etmenlerinin neler olduğu ve bunların nasıl yönetilebileceği konuları da bu derste öğrenilecektir.
Bu ders kapsamında rehber ve psikolojik danışmanın önleyici misyonu, önleyici rehberliğin temel ilkeleri, önleme düzeyleri, önleme kuramları, riskler ve koruyucu etmenler, temel yaşam becerileri ve pozitif genç gelişimi programları, şiddet-zorbalık, cinsel istismar, teknoloji ve maddenin kötüye kullanımı, intihar, okul terki ve danışmanlık tedbirleri gibi konular işlenecektir.
Ön Koşullar
Yok.
Eş Koşullar
Yok.
Özel Koşullar
Yok.
Öğretim Üyeleri
Doç. Dr. Fatih Kaya
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri
DERS BU YARIYILDA AÇILMAMIŞTIR.
Görüşme Saatleri ve Yeri
Basın Ekspres Yerleşkesi Basın Ekspres A Blok 3.Kat Derslik 303
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Sözel anlatım, sunum, vaka analizi, soru-cevap ve grup tartışması
Temel Kaynaklar
Korkut, F. (2007). Okul temelli önleyici rehberlik ve psikolojik danışma. (2. Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
Diğer Kaynaklar
Erkan, S. (2011). Örnek grup rehberliği etkinlikleri. (9. Basım). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Tagay, Ö. ve Karataş, Z. (2017). Okul temelli önleyici rehberlik etkinlikleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
Morganett, R. S. (2018). Yaşam becerileri: Ergenler için grupla psikolojik danışma uygulamaları (Çevirenler: A. Kaya, S. Güçray ve M. Saçkes). Ankara: Pegem Akademi.
Schrumpf, F. ve Crawford K. D. (1991). Okulda çatışma çözme ve akran arabuluculuğu (Çevirenler: B. D. Karaduman ve F. G. Akbalık). İstanbul: İmge Yayınları.
Adair, J. (2017). Karar verme ve problem çözme. (Çeviri Editörleri: N. Kalaycı ve G. Korkmaz). Ankara: Pegem Akademi.
Karataş, Z. ve Tagay, Ö. (2018). Okul psikolojik danışmanı el kitabı: Sorunlar ve çözümler (3. Baskı). Ankara: Vizetek.
Işık, Ş. (2017). Okulda pozitif psikoloji uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi.
Ayas, T. (2019). Okullarda zorbalığı önlemek (4. Baskı). Ankara: Vizetek.
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Giriş & İzlence
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
2. Hafta
Önleyici Psikolojik Danışma ve Rehberlik
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
3. Hafta
Önleyici Rehberliğin Tarihçesi ve Kuramlar
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
4. Hafta
Stres ve Stresle Başa Çıkma Becerileri
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
5. Hafta
Sosyal ve İletişim Becerileri
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
6. Hafta
Problem/Çatışma Çözme ve Karar Verme Becerileri
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
7. Hafta
Kendilik Değeri
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
8. Hafta
Gençlerde İntihar
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
9. Hafta
Madde Kullanımı
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
10. Hafta
Üreme Sağlığı Sorunları
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
11. Hafta
Saldırganlık, Şiddet ve Zorbalık
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
12. Hafta
Sağlıksız Beslenme ve Yeme Bozuklukları
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
13. Hafta
Okul Terki
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
14. Hafta
Psikolojik Danışman Eğitiminde Önleyici Rehberlik
Sunum, Demonstrasyon, Soru-Cevap
15. Hafta
16. Hafta
17. Hafta
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ara sınav(lar)
1
30
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum
1
20
Derse Devam / Katılım
1
10
Final
1
40
ÖÇ-1
Rehber ve psikolojik danışmanlar olarak okullar başta olmak üzere görev yapılan kurumlarda mesleğin önleyici misyonunu yazılı/sözlü ifade etme ve uygulama.
ÖÇ-2
Önleyici rehberliğin temel ilkelerini, önleme düzeylerini ve önleme kuramlarını yazılı/sözlü ifade etme.
ÖÇ-3
Okul ve aile ortamındaki bireysel ve çevresel riskleri, risk gruplarını ve risklere karşı koruyucu etmenleri yazılı/sözlü ifade etme.
ÖÇ-4
Temel yaşam becerilerini ve pozitif genç gelişimi programlarını yazılı/sözlü ifade etme bu becerilerinin geliştirilmesine yönelik programları uygulama.
ÖÇ-5
Şiddet, zorbalık, cinsel istismar, teknoloji ve maddenin kötüye kullanımı, intihar ve okul terki gibi konular ve bunlara karşı uygulanabilecek önleme çalışmalarını ve danışmanlık tedbirlerini yazılı/sözlü ifade etme.
Program Çıktıları
PÇ-1
İnsanın yaşam boyunca bedensel, duygusal, bilişsel, ahlaki, kişilik vb. özelliklerinin gelişimini gelişim kuramları çerçevesinde açıklar. Gelişim sürecini kesintiye uğratan durumları tespit ederek gelişim dönemleri ilişkin karşılaşılacak problemlerle ilgili başa çıkma yöntemlerini tanır ve uygular.
PÇ-2
Öğretmen, yönetici, veli ve bireylerin gelişimlerine yönelik eğitim çalışmaları ve çalıştığı kuruma uygun rehberlik ve psikolojik danışmanlık programını ve etkinliklerini tasarlar, geliştirir ve uygular.
PÇ-3
Rehberlik hizmetlerini sunarken uyulması gereken mesleki etik kuralları ve yasal yükümlülükleri açıklayabilir, gelişmeleri takip eder ve bu çerçevede mesleğini icra etme farkındalığı taşır.
PÇ-4
Araştırma becerilerini meslek yaşamında karşılaşılan problemlere çözüm üretmede kullanır. Mesleki gelişimleri izlemede, literatür taramada, araştırma ve veri analizlerinde, program hazırlamada, çeşitli mesleki faaliyetlerde teknoloji altyapı ve bilişim becerilerini kullanır.
PÇ-5
Patolojik durumları, normal ve anormal davranışların neler olduğunu ifade edebilir. Ortaya çıkan davranış sorunlarını ve patolojileri doğru olarak tespit ederek gerektiğinde ilgili birimlere sevk eder.
PÇ-6
Öğrencilerin gelişimlerine ve öğrenmelerine katkı sağlamak için meslektaşları, öğretmenler, yöneticiler, aileler, sivil toplum kuruluşları, farklı birey ve kurumlar ile ortak çalışmalar yapar, projeler yürütür, etkinlikler düzenler.
PÇ-7
Eğitim ortamlarında öğrenmenin nasıl gerçekleştiğini, etkili öğrenme stratejilerini ve bunların okul, sınıf ve diğer ortamlarda nasıl kullanılacağını bilir ve etkili öğrenme süreci için uygun sınıf ve okul yönetimini bilir.
PÇ-8
Özel eğitimle ilgili temel bilgiye sahiptir ve özel eğitime ihtiyaç duyan bireyleri tespit eder, bireyselleştirilmiş eğitim programlarını oluşturur ve ilgili kurumlara yönlendirir.
PÇ-9
Temel psikolojik danışmanlık becerilerini bilir, bireyle ve grupla psikolojik danışma sürecinin aşamalarını, kullanılan yöntem ve teknikleri açıklar.
PÇ-10
Öğrencilere mesleki, eğitsel ve kişisel rehberlik yapmada kullanacağı teorileri bilir.
PÇ-11
Öğrenciyle ilgili bilgi toplamak, öğrenciyi tanımak ve öğrencinin kendini tanımasına yardım etmek için gerekli test ve test dışı teknikleri bilir, sık kullanılan test ve test dışı teknikleri uygulama, değerlendirme ve yorumlama süreçlerini açıklar.
PÇ-12
Toplumda çeşitli sorunların olduğunun farkına varabilme ve bu sorunlara duyarlılık geliştirebilir. Sosyal sorumluluk anlayışıyla topluma hizmet çalışmalarında görev alarak toplumu bilgilendirme amaçlı konferans, panel, kongre vb. etkinliklerin düzenlenmesinde sorumluluk alabilir. Toplumsal sorunlara çözüm üretmek amacıyla projeler tasarlayabilir ve bu projeleri uygulama ve sonuçlarını değerlendirebilir.
PÇ-13
Rehberlik ve psikolojik danışma alanında kazandığı bilgi ve becerileri, akademik konu içeriklerini, disiplinler arası konular, araştırma ve sorgulama yöntemleri ile ilişkilendirerek sergiler. Araştırma raporu hazırlamanın aşamalarını açıklayabilir. Temel istatistiksel teknikleri kullanabilir.
PÇ-14
Program geliştirme ve değerlendirmenin öğelerini ve süreçlerini kavrar. Program geliştirme modellerini açıklar ve program tasarlar.
PÇ-15
Klasik ve çağdaş Kişilik ve Psikolojik Danışma Kuramlarının temel kavramlarını, ilkelerini, tekniklerini, insan doğasına bakışını ve danışma sürecini açıklayabilir.
PÇ-16
Okul rehberlik servisinin çalışma ilkelerini, planlama ve takip süreçlerini, raporlama formatlarını açıklayabilir. Sınıf rehberlik etkinliklerini planlayabilir, uygulayabilir, öğrenciden geribildirim alabilir ve değerlendirme yapabilir. Bir konuda bir öğrenci veya veli kitlesine yönelik psiko-eğitsel çalışmalar yürütebilir.