Mitoloji kavramını, Türk mitolojisinin teogonik yapısını öğrenip halk inanışları, halk edebiyatı, modern sanat eserleri üzerinde çözümleme yapmayı öğrenmektir.
Ön Koşullar
XXX Ders Adı...
Eş Koşullar
XXX Ders Adı...
Özel Koşullar
Dersin alınabilmesi için öğrenciden beklenen asgari yeterlilikler.(Örnekler: Yabancı dil seviyesi, derse devam, önceden edindiği kurumsal yeterlilikler vs. gibi)
Öğretim Üyeleri
Prof. Dr. Muharrem KAYA
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri
Çarşamba, 09:00-11:00, 4B 11-13
Görüşme Saatleri ve Yeri
Pazartesi 13:00-15:00, 3D-09
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
-Anlatım
-Tartışma
-Soru-Yanıt
-Uygulama-Alıştırma
-Sorun/Problem Çözme
Temel Kaynaklar
-Mitolojiden Efsaneye, Türk Mitolojisinin Türkiye’deki Efsanelerde İzleri, Bağlam Yay., İstanbul, 2007, 215 s.
-Antik Dünyada ve Geleneksel Toplumlarda Dinler ve Mitolojiler Sözlüğü, yöneten: Yves Saint Bonnefoy, 2 Cilt, Türkçe haz.: Levent Yılmaz, Dost Kitabevi, Ankara, 2000, 1215 s.
-Mitlerin Özellikleri, Mircea Eliade, çev. Sema Rifat, Simavi Yayınları, İstanbul, 1993, 192 s.
-Şamanizm, Mircea Eliade, çev. İsmet Birkan, İmge Kitabevi, Ankara, 1999, 560 s.
-Tarihte ve Bugün Şamanizm, Abdülkadir İnan, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, 3. baskı, Ankara, 1986, 241 s.
-Türk Kozmolojisine Giriş, Emel Esin, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2001, 198 s.
-Türk Mitolojisi, Bahaeddin Ögel, 2 Cilt, Türk Tarih Kurumu Yayınevi, Ankara, 1993, XVI+610 s.
-Türk Mitolojisinin Ana Hatları Yaşar Çoruhlu, , Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002, 237 s.
-Türklerin Dini, Fuat Bozkurt, Cem Yayınevi, İstanbul, 1995, 248 s.
-Türklerin ve Moğolların Eski Dini, Jean-Paul Roux, çev. Aykut Kazancıgil, İşaret Yayınevi, 2. baskı, İstanbul, 1998, VIII+303 s.
-100 Soruda Mitologya, Behçet Necatigil, Gerçek Yayınevi, 3. baskı, İstanbul, 1978, 139 s.
Diğer Kaynaklar
- Mitoloji, Hayali Dünyalara Eksiksiz Rehber, Christopher Dell, çev. Nurettin Elhüseyni, Yapı Kredi Yay., İstanbul, 2012, 352 s.
- Müslüman Kültürdeki Mitolojik Unsurlar, Mehmet Evkuran, yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1997, 87 s.
- İlkel Topluluktan Uygar Topluma, Alaeddin Şenel, Ankara Üniversitesi Yay., Ankara, 1982, 324 s.
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Mitoloji kavramı. Mitin mahiyeti. Mitolojiye bakışlar ve yorumlar. Yaban toplum düşüncesinin temel özellikleri. Animizm, dinamizm, totemizm, fetişizm, politeizm, monoteizm kavramlarının örneklerle açıklanması.
anlatım
2. Hafta
Uygarlık tarihinde toplumların gelişimi, genel özellikleri. Mitolojik anlatıların sınıflandırılması. Yaratılış efsanelerinde teogoni, kozmogoni, antropogoni unsurlarının açıklanması.
anlatım
3. Hafta
Altay Yaradılış Destanı ve Oğuz Kağan Destanı’ndaki mitolojik unsurların açıklanması.
tartışma
4. Hafta
Şamanistik Türk mitolojisinde teogonik yapı. Gökteki tanrılar, kutsal ruhlar ve bunların görevleri.
anlatım
5. Hafta
Gök Tanrı, Güneş Ay Tanrısı, Ülgen, Yayık, Suyla, Utkuçı, Ürün Aar Toyon’un görevleri, halk inanışlarındaki, efsanelerdeki izleri.
anlatım-tartışma- uygulama
6. Hafta
Yeryüzündeki tanrılar, kutsal ruhlar ve bunların görevleri. Bu tanrılara ve kutsal ruhlara dayalı halk inançları. Bu inançların efsanelerdeki izleri
anlatım-tartışma
7. Hafta
Yo Kan, Talay Kan, Ana Maygıl, Umay, Al Karısı, Kamos’un görevleri, halk inanışlarındaki, efsanelerdeki izleri.
anlatım-tartışma
8. Hafta
Rüzgar, Taş, Kaya, Dağ, Ateş, Su ve Ata ruhlarının görevleri, halk inanışlarındaki, efsanelerdeki izleri.
anlatım-sorun çözme
9. Hafta
Kişioğlu, Arvak, Ev ruhları ve diğer Yakut ruhlarının görevleri, halk inanışlarındaki, efsanelerdeki izleri.
anlatım-sorun çözme
10. Hafta
Yer altında bulunan tanrılar ve kutsal ruhların (Erlik, Erlik’in oğulları, kızları, körmösler) görevleri, halk inanışlarındaki, efsanelerdeki izleri.
anlatım-sorun çözme
11. Hafta
Hızır, Ak Sakallı İhtiyar, Boz Atlı İhtiyar motifinin halk anlatılarındaki örneklerinin verilmesi, bunların mitolojiyle olan bağının açıklanması.
anlatım-sorun çözme
12. Hafta
Evliya kültünün temelindeki ata kültünün örneklerle açıklanması.
anlatım-sorun çözme
13. Hafta
Al karısı, Şubat karısı, Kepoz, Karakoncolos, Hıbılık, Enkebir, Cinlerle ilgili inanışlar ve bunların mitolojik izahları.
anlatım-sorun çözme
14. Hafta
Türk mitolojisinde görülen teogonik unsurların halk anlatılarında, modern edebiyatta, sanatta örneklerinin belirtilip, bunların mitolojik açıklamalarının yapılması.
sorun çözme
15. Hafta
Final haftası
16. Hafta
Final haftası
17. Hafta
Final haftası
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
ÖÇ-1
Türk mitolojisinin konu alanını bilir.
ÖÇ-2
Mitolojinin ne olduğunu bilir ve metinlerdeki izlerini tespit eder.
ÖÇ-3
Gökyüzündeki tanrı ve kutsal ruhlarla ilgili halk inanışlarını bilir, bunun kökenlerini açıklar.
ÖÇ-4
Halk inanışı, memorat, efsane, masal, destan ve halk hikayelerindeki mitolojik unsurları tespit eder.
ÖÇ-5
Ermişler ve türbelerle ilgili inanışların ata kültüyle ilgili olduğunu yorumlar.
ÖÇ-6
Dağ, ağaç, göl, ırmak gibi tabiat unsurlarıyla ilgili inanışların kökenindeki animizmi açıklar.
ÖÇ-7
Büyü mantığını, çeşitlerini açıklar, büyüsel amaçlı âdet ve inanışları değerlendirir.
ÖÇ-8
Türkiye’deki halk inanışlarının kökenindeki Şamanizm unsurlarını değerlendirir.
Program Çıktıları
PÇ-1
PÇ 1.Türk dilini ses bilgisi, yapı-şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceleyerek; Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
PÇ-2
PÇ 2. Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir. Batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma olanağı bulur.
PÇ-3
PÇ 3. Halk bilimi (folklor) alanında derleme ve araştırma yapabilir.
PÇ-4
PÇ 4. Atatürk İlkeleri ve inkılâpları konusunda bilgi edinir.
PÇ-5
PÇ 5. Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihsel gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve bilimsel çeviriyazı alfabesine aktarır.
PÇ-6
PÇ 6. Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerine, araştırma metotlarına, bilgi ve teorilerine sahiptir.
PÇ-7
PÇ 7. Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında, kullanır ve uygular.
PÇ-8
PÇ 8. Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla çözümler üretir ve bir çalışma ekibi üyesi olarak sorumluluk alır.
PÇ-9
PÇ 9. Türk Dili ve Edebiyatı Programı ile ilgili sorunları analiz ederek, sorunlara yönelik çözümleri somut verilerle destekler ve bu verileri ilgili alandaki uzmanlarla paylaşır.
PÇ-10
PÇ 10. Türk Dili ve Edebiyatı alanında gerçekleştirilen çeşitli kültürel, sosyal ve sanatsal etkinliklere katılır, bu etkinliklerde görev alır.
PÇ-11
PÇ 11. En az bir yabancı dili bilerek alanındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri toplar, çözümler ve yorumlar.
PÇ-12
PÇ 12. Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dilbilim açısından eleştiri yapar.
PÇ-13
PÇ 13. Bilgisayar, bilişim ve bilgi teknolojilerini alanı için verimli bir şekilde kullanır.
PÇ-14
PÇ 14. Yaşam boyu öğrenme gerekliliği bilincini kazanır.
PÇ-15
PÇ 15. Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
PÇ-16
PÇ 16. Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve etik değerleri gözetir.