Halk Bilimi’nin kapsamını, dünyada ve Türkiye’de tarihçesini, sahada inceleme yöntemlerini öğrenip doğum, sünnet, evlilik, ölüm gibi geçiş törenleri, dini, milli, mevsimlik bayramlar üzerinde çözümleme yapmayı öğrenmektir.
Ön Koşullar
XXX Ders Adı...
Eş Koşullar
XXX Ders Adı...
Özel Koşullar
Dersin alınabilmesi için öğrenciden beklenen asgari yeterlilikler.(Örnekler: Yabancı dil seviyesi, derse devam, önceden edindiği kurumsal yeterlilikler vs. gibi)
Öğretim Üyeleri
Dr. Öğr. Üyesi Serdar Gürçay
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri
Çarşamba, 11:00-13:00, AK3B0810
Görüşme Saatleri ve Yeri
Çarşamba 13:00-15:00, 4A02
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
-Anlatım
-Tartışma
-Soru-Yanıt
-Uygulama-Alıştırma
-Sorun/Problem Çözme
Temel Kaynaklar
- Halkbilimi Kuramları ve Araştırma Yöntemleri Tarihine Giriş, Özkul Çobanoğlu, Akçağ Yayınevi, 2. baskı, Ankara, 2002.
- “Araştırma Yöntemleri”, Türk Halk Edebiyatı El Kitabı, Metin Ekici, editör: M. Öcal Oğuz, Grafiker Yayınları, Ankara, 2004.
- Sahada Folklor Derleme Metotları, Kenneth S. Goldstein, çev. Ahmet E. Uysal, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 2. baskı, Ankara, 1983.
- 100 Soruda Türk Folkloru, Pertev Naili Boratav, Gerçek Yayınevi, 2. baskı, İstanbul.
- Türk Halkbilimi, Erman Artun, Karahan Kitabevi, 7. Baskı, Adana, 2011, 512 s.
- Türk Halkbilimi, Sedat Veyis Örnek, Kültür Bakanlığı Yay., Ankara, 1995, 264 s.
Diğer Kaynaklar
- Anadolu Folklorunda Ölüm, Sedat Veyis Örnek, AÜ DTCF Yay., 2. bs., Ank., 1979, 149 s.
- Geleneksel Kültürümüzde Çocuk, Sedat Veyis Örnek, T. İş Bank. Kül. Yay., Ank., 1979, XXVIII+413 s.
- Evlilik Akrabalık Türleri, Ali Rıza Balaman, İleri Kitap Yay., 1. bs., İzmir, 1982, 140 s.
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Halk kavramı, halkbiliminin mahiyeti, temel araştırma alanları.
anlatım
2. Hafta
Halkbilimi çalışmalarının tarihçesi. Avrupa halk edebiyatı çalışmaları tarihi ve bazı ülkelerdeki uygulamalar. Türk halkbilimi çalışmaları tarihi.
anlatım
3. Hafta
Halkbilimi alan araştırması yöntemleri. Derlemede öncelikli yerler. Derlemenin hazırlık ve planlama safhası. Gözlem yoluyla derleme yöntemleri. Bu yöntemin olumlu ve olumsuz yönleri.
tartışma
4. Hafta
Görüşme yoluyla derleme yöntemleri. Bu yöntemin olumlu ve olumsuz yönleri.
anlatım
5. Hafta
Anket metodunun özellikleri. Çeşitli konulara göre anket sorularının hazırlanması. Öğrencilerin anket hazırlamasının önceden ödev verilerek sağlanması, anket sorularının derste okutulup tartışılması.
anlatım-tartışma- uygulama
6. Hafta
Geçiş törenlerinin önemi, sosyal işlevleri. Çocuk isteyen ve istemeyen kadınlar, erkekler neler yapar? Doğum sırasında ve sonrasında neler yapılır? Bu uygulamaların temelinde inançlar nelerdir? Umay ve al karısı inanışlarının eski Türk inançlarıyla olan bağlarının açıklanması.
anlatım-tartışma
7. Hafta
Çocuğa nelere göre ad verilir? Çocuk görme, diş hediği, çocuğu nazardan koruma ile ilgili uygulama ve inanışların örneklerle anlatılıp gerekli izahlarının yapılması. Bu uygulamaların sosyal dayanışma ve fizyolojik varlığın toplumca kabul edilmesiyle ilgili işlevlerin açıklanması.
anlatım-tartışma
8. Hafta
Sünnetin antropolojik ve sosyal açıdan işlevlerinin izahı. Erginleme törenlerinin açıklanması. Sünnet töreninin aşamalarının anlatılması. Okula başlama töreni, amin alayı.
anlatım-sorun çözme
9. Hafta
Evliliğin antropolojik açıdan işlevlerinin açıklanması. Evlilik çeşitleri. Evlilik törenlerinin aşamaları.
anlatım-sorun çözme
10. Hafta
Evlenmeyle ilgili ritüel ve büyüsel içerikli işlemlerin örnek verilip açıklanması. Düğün sonrası gelinlik, güveylik töreleri.
anlatım-sorun çözme
11. Hafta
Geçiş dönemi töreni olması dolayısıyla gurbete çıkma, askere gitme, hacca gitme ve hacdan dönme ile ilgili inanış ve uygulamaların örneklendirilmesi, sosyal işlevlerinin açıklanması.
anlatım-sorun çözme
12. Hafta
Ölüm öncesinde yapılan işlemler, kaçınmalar ve inanışların örnek verilip gerekli izahlarının yapılması.
anlatım-sorun çözme
13. Hafta
Ölüm sırası ve ölüm sonrasında yapılan işlemler, kaçınmalar ve inanışların örnek verilip gerekli izahlarının yapılması.
sorun çözme
14. Hafta
Ağıt geleneğinin temel özellikleri.
15. Hafta
Final haftası
16. Hafta
Final haftası
17. Hafta
Final haftası
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum
1
40
Final
1
60
ÖÇ-1
Halkbiliminin çalışma alanını bilir.
ÖÇ-2
Sahada araştırma teknikleri bilir ve uygular.
ÖÇ-3
Türk geçiş törenlerinin kökenlerini ve sosyal işlevlerini bilir.
ÖÇ-4
Türk çocuk doğumu geleneklerinin yapısını, işlevlerini değerlendirir.
ÖÇ-5
Türk isim verme geleneğinin toplumdaki rolünü yorumlar.
ÖÇ-6
Evlilik kurumunun sosyal hayattaki işlevini değerlendirir.
ÖÇ-7
Türk evlilik geleneklerinin yapısını, aşamalarını bilir, yöresel farklılıklar üzerine karşılaştırma yapar.
ÖÇ-8
Türkiye’deki ölüm gelenekleri ve inanışlarının kökenindeki Şamanizm unsurlarını değerlendirir.
Program Çıktıları
PÇ-1
PÇ 1.Türk dilini ses bilgisi, yapı-şekil bilgisi, söz dizimi ve anlam bilgisi bakımından inceleyerek; Türkçeyi doğru, güzel ve anlaşılır bir şekilde kullanma becerisine ulaşır.
PÇ-2
PÇ 2. Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir. Batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma olanağı bulur.
PÇ-3
PÇ 3. Halk bilimi (folklor) alanında derleme ve araştırma yapabilir.
PÇ-4
PÇ 4. Atatürk İlkeleri ve inkılâpları konusunda bilgi edinir.
PÇ-5
PÇ 5. Türk Dili ve Edebiyatı alanında yazılmış temel eserleri tanır; Türk dilinin tarihsel gelişimini temsil eden örnek metinleri okur ve bilimsel çeviriyazı alfabesine aktarır.
PÇ-6
PÇ 6. Türk Dili ve Edebiyatı Programında kullanılan ve güncel bilgileri içeren ders materyallerine, araştırma metotlarına, bilgi ve teorilerine sahiptir.
PÇ-7
PÇ 7. Türk Dili ve Edebiyatı Programında edindiği bilgi ve teorileri; eğitim-öğretim, araştırma ve kamusal hizmet alanlarında, kullanır ve uygular.
PÇ-8
PÇ 8. Alan içinde karşılaşılan problemlere bireysel çalışmalarıyla çözümler üretir ve bir çalışma ekibi üyesi olarak sorumluluk alır.
PÇ-9
PÇ 9. Türk Dili ve Edebiyatı Programı ile ilgili sorunları analiz ederek, sorunlara yönelik çözümleri somut verilerle destekler ve bu verileri ilgili alandaki uzmanlarla paylaşır.
PÇ-10
PÇ 10. Türk Dili ve Edebiyatı alanında gerçekleştirilen çeşitli kültürel, sosyal ve sanatsal etkinliklere katılır, bu etkinliklerde görev alır.
PÇ-11
PÇ 11. En az bir yabancı dili bilerek alanındaki kuramsal ve uygulamalı bilgileri toplar, çözümler ve yorumlar.
PÇ-12
PÇ 12. Çağdaş ve klasik edebiyat bilgi ve teorilerini, belirli akımlar ve kuramlar çerçevesinde değerlendirir, edebiyat ve dilbilim açısından eleştiri yapar.
PÇ-13
PÇ 13. Bilgisayar, bilişim ve bilgi teknolojilerini alanı için verimli bir şekilde kullanır.
PÇ-14
PÇ 14. Yaşam boyu öğrenme gerekliliği bilincini kazanır.
PÇ-15
PÇ 15. Türk Dili ve Edebiyatı alanında akademik düzeyde araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
PÇ-16
PÇ 16. Türk Dili ve Edebiyatı alanında mesleki sorumluluk ve etik değerleri gözetir.