Bu ders, yirminci yüzyılda izlenen sosyo-teknik değişim sürecinde yapı endüstrisinin önemli söylemsel/toplumsal oluşumlarına, yapı üretiminin politik ve ekonomik yönlerine, kurumsallaşmaya, tekno-politikalara, kültürel oluşumlarına ve tüm bunların mimaride ve insan yapımı çevredeki yansımalarına temas etmeyi amaçlayan bir seminer-tartışma dersi olarak oluşturulmuştur. Ders, yapı üretim tarihinin; yapı malzemeleri, altyapı, yapı formu, inşa süreçleri, şirketler, devlet girişimleri, eğitim ve yapı endüstrisi gibi, hem teknik hem teknik olmayan yönlerini kapsar. Ders aynı zamanda, toplumsal konular açısından mimari üretime ışık tutan önemli yapı teknolojisi tartışmalarını vererek mimarlık tarihi ve kuramı alanlarında eleştirel bir bakış kazandırmayı amaçlar. Ek olarak ders, mimarların, mühendislerin, yazarların ve teorisyenlerin yapı teknolojisi üzerine eleştirilerinde yeralan farklı bakışları sunar ve yapı teknolojisinin yapılı çevreyi nasıl ürettiğini araştırır. Öğrenciler derse düzenli olarak katılmakla ve tüm okumaları ve ödevleri tamamlamakla yükümlüdür.
Ön Koşullar
-
Eş Koşullar
Bu dersin Çağdaş Mimarlık Tarihi ile eşzamanlı alınması ya da Çağdaş Mimarlık Tarihi dersinin önceden alınmış olması.
Özel Koşullar
-
Öğretim Üyeleri
-
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri
Ders bu yarıyıl açılmamıştır.
Görüşme Saatleri ve Yeri
-
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Teorik anlatım ve sunumlar eşliğinde konuya ilişkin mimari ve kültürel oluşumlar tartışmaya açılacak, görsel ve yazılı kaynaklarla tartışma ortamı desteklenecektir.
Temel Kaynaklar
Banham, R., (1986). A Concrete Atlantis. MIT, Cambridge.
Bilgin, İ. (2004). Türkiye’de Popüler Kültürün Harcı Olarak Beton. Betonart, İlkbahar, s.54-56.
Braham, W. ve Hale, J. A. (2007). Introduction. In W. Braham and J.A. Hale (eds), Rethinking Technology, pp.xii-xvi. Routledge: London and New York.
Bozdoğan, S. (2001). Modernizm ve Ulusun İnşası: Erken Cumhuriyet Türkiyesi’nde Mimari Kültür.Metis Yayınları: İstanbul.
Cengizkan, A. (2002a). Betonarmenin Söylemsel ve Tektonik Belirleyiciliği Güdümünde Türkiye’de Konut. 2002 Konut Kurultayı, TMMOB, 1, s.333-342.
Collins, P. (1959). Concrete: The Vision of a New Architecture, Faber and Faber: London.
Dellaloğlu, B. (2012). Ahmet Hamdi Tanpınar: Modernleşmenin Zihniyet Dünyası. Bir Tanpınar Fetişizmi. Kapı Yayınları: İstanbul.
Forty, A. (2012). Concrete and Culture: A Material History. Reaktion Books: Great Britain.
Le Corbusier ve Pierre J. (1926). Five Points Towards a New Architecture. In Conrads (ed.) (1970),Programmes and Manifestoes on 20th Century Architecture, s. 99-101. MIT Press: Cambridge.
Lewis, B. (2010). Modern Türkiye’nin Doğuşu. 4. Baskı, III. Edisyon (İlk basım 1961), B. B. Tuna (çev.). Arkadaş Yayınevi: Ankara.
Vanlı, Ş. (2006). Mimariden Konuşmak: Bilinmek İstenmeyen 20. Yüzyıl Türk Mimarlığı– Eleştirel Bakış, Şevki Vanlı Mimarlık Vakfı, Ankara.
Yeni yapı teknolojilerinin Batı-dışı coğrafyalarda yayılımı – Türkiye modernleşme tarihine giriş
Teorik anlatım – dönem sonu ödevlerinin dağıtılması
5. Hafta
Modernite, yeni yapı teknolojileri, tarihsel süreçler, 19. yüzyıldan bugüne icatlar ve erken örnekler
Teorik anlatım
6. Hafta
Modernizm, ulus inşası ve Erken Cumhuriyet Dönemi
Teorik anlatım
7. Hafta
İkinci Dünya Savaşı sonrası gelişmeler: 1950'ler kültürü
Teorik anlatım
8. Hafta
Pleasentville - Modernleşme tartışmaları
Teorik anlatım
9. Hafta
İkinci Dünya Savaşı sonrası gelişmeler: çimento sektörü, altyapı inşası ve teknopolitikalar
Teorik anlatım
10. Hafta
Mon oncle - Yapı ve konut sektörü
Teorik anlatım
11. Hafta
Yeni teknolojik gelişmeler
Teorik anlatım - ara ödev teslimi
12. Hafta
Verilen mimari örnek/olay/dönem/durumların öğrencilerce sunumu
Sunumlar – incelemelerin tartışılması - dönem ödevi
13. Hafta
Verilen mimari örnek/olay/dönem/durumların öğrencilerce sunumu
Sunumlar – incelemelerin tartışılması - dönem ödevi
14. Hafta
Verilen mimari örnek/olay/dönem/durumların öğrencilerce sunumu
Sunumlar – incelemelerin tartışılması - dönem ödevi
15. Hafta
16. Hafta
17. Hafta
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum
1
40
Derse Devam / Katılım
1
10
dönem ödevi
1
50
ÖÇ-1
Sorgulama, soyut düşünceleri ifade edebilme, karşıt görüşleri değerlendirme, ulaşılan sonuçları benzer ölçülerle irdeleme becerisi.
ÖÇ-2
Tasarım sürecine ilişkin elde ettiği bilgileri karşılaştırmalı olarak değerlendirme, belgeleme ve uygulama becerisi.
ÖÇ-3
Dünya mimarlığını tarihsel, coğrafi ve küresel ilişkiler bağlamında anlama.
ÖÇ-4
İçinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlama. Değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlama.
ÖÇ-5
Mimarın kamu yararını gözetme, tarihsel/kültürel ve doğal kaynaklara karşı saygılı olma ve yaşam kalitesini yükseltme konusundaki sorumluluğunu anlama.
Program Çıktıları
PÇ-1
Eleştirel Düşünme: Sorgulama, soyut düşünceleri ifade edebilme, karşıt görüşleri değerlendirme, ulaşılan sonuçları benzer ölçülerle irdeleme becerisi.
PÇ-2
İletişim: Amacına uygun okuma, yazma, fikirlerini ifade edebilme; tasarım düşüncesini aktarabilecek farklı temsil ortamlarını kullanabilme becerisi.
PÇ-3
Araştırma: Tasarım sürecine ilişkin elde ettiği bilgileri karşılaştırmalı olarak değerlendirme, belgeleme ve uygulama becerisi.
PÇ-4
Tasarlama: Yaratıcı düşünme sürecinde tasarım bilgisinin yeniden üretilmesi; sürdürülebilirlik ve erişilebilirlik gibi evrensel tasarım ilkeleri bağlamında yeni ve özgün sonuçlara ulaşabilme.
PÇ-5
Dünya Mimarlığı: Dünya mimarlığını tarihsel, coğrafi ve küresel ilişkiler bağlamında anlama.
PÇ-6
Yerel Mimarlık / Kültürel Çeşitlilik: İçinde bulunulan coğrafyaya ait mimarlık oluşumlarını ve örneklerini tarihsel ve kültürel ilişkiler bağlamında anlama. Değişik kültürleri tanımlayan değer yargılarının, davranış kalıplarının, sosyal ve mekânsal örüntülerinin farklılığını anlama.
PÇ-7
Kültürel Miras ve Koruma: Kültürel miras, koruma bilinci, çevresel duyarlılık ve etik sorumluluk konularını, koruma kuramlarını ve yöntemlerini anlama.
PÇ-8
Sürdürülebilirlik: Doğal ve yapılı çevre ile ilgili bilgileri kullanarak gelecek nesiller üzerindeki istenmeyen çevresel etkileri en aza indirmek amacıyla çeşitli araçlardan yararlanarak sürdürülebilir tasarım yapma becerisi.
PÇ-9
Toplumsal Sorumluluk: Mimarın kamu yararını gözetme, tarihsel/kültürel ve doğal kaynaklara karşı saygılı olma ve yaşam kalitesini yükseltme konusundaki sorumluluğunu anlama.
PÇ-10
Doğa ve İnsan: Doğal sistemler ve yapılı çevrenin tasarımı ile insan arasındaki karşılıklı etkileşimi tüm yönleri ile anlama.
PÇ-11
Coğrafi Koşullar: Zemin koşulları, topoğrafya, bitki örtüsü, doğal afet riski vb. doğal özelliklerinin yanı sıra; kültürel, ekonomik, toplumsal özellikleri de dikkate alan yer seçimi, yerleşme ve bina tasarımı ilişkilerini anlama.
PÇ-12
Yaşam Güvenliği: Doğal afet, yangın, vb. koşullarda güvenlik ve acil durum sistemlerinin yapı ve çevre ölçeğinde temel ilkelerini anlama.
PÇ-13
Taşıyıcı Sistemler: Düşey ve yanal kuvvetlerle ayakta duran, statik ve dinamik taşıyıcı sistemlerin davranış ilkeleri ile gelişim ve uygulamalarını anlama.
PÇ-14
Yapı Fiziği ve Çevresel Sistemler: Fiziksel çevre sistemlerinin tasarımında, aydınlatma, akustik, iklimlendirme vb. yapı fiziği ve enerji kullanımı konularının temel ilkelerini ve uygun performans değerlendirme araçlarının kullanımının önemini anlama.
PÇ-15
Bina Kabuğu Sistemleri: Bina kabuğu malzemeleri ve sistemleri tasarımının temel ilkelerini uygulama yöntemlerini ve önemini anlama.
PÇ-16
Bina Servis Sistemleri: Su ve elektrik tesisatı, sirkülasyon, iletişim, güvenlik ve yangın koruma vb. servis sistemleri tasarımının temel ilkelerini anlama.
PÇ-17
Yapı Malzemeleri ve Uygulamaları: Yapı malzemelerinin teknolojik gelişimler bağlamında üretim, kullanım ve uygulamaları, çevresel etkileri ve yeniden kullanılabilirlikleri ile ilgili ilke ve standartları anlama.
PÇ-18
Bina Sistemlerinin Bütünleştirilmesi: Tasarımda, strüktürel, çevresel, güvenlik, bina kabuğu, bina servis sistemlerini değerlendirme, seçme ve bütünleştirme becerisi.
PÇ-19
Program Hazırlama ve Değerlendirme: Mimari proje programını kamu yararı gözetilerek işveren ve kullanıcı gereksinimlerine, uygun örneklere, mekânsal ve donanım gereksinimlerine, finansal sınırlandırmalara, arazi koşullarına, ilgili yasa, yönetmelik ve tasarım ölçütlerine göre hazırlama ve değerlendirme becerisi.
PÇ-20
Geniş Kapsamlı Proje Geliştirme: Çevre ve bina sistemleri ile bina teknolojilerini dikkate alarak, bir mimari projeyi farklı ölçeklerde geliştirme ve bütünleştirme becerisi.
PÇ-21
Bina Maliyetinin Gözetilmesi: Bina yapım ve kullanım maliyetine ilişkin temel etkenleri anlama.
PÇ-22
Mimar-İşveren İlişkisi: İşverenin, mal sahibinin ve kullanıcının gereksinimlerini saptama ve kamu yararıyla çelişmeyecek biçimde çözümleme sorumluluğunu anlama.
PÇ-23
Takım Çalışması ve İşbirliği: Tasarım ve uygulama projelerini başarıyla tamamlayabilmek amacıyla, proje takımı ve çok disiplinli ekiplerle işbirliği içinde çalışma becerisi.
PÇ-24
Proje Yönetimi: Mimari proje alma yöntemleri, danışmanların seçimi, proje ekiplerinin oluşturulması, proje teslim yöntemleri, hizmet sözleşmeleri vb. konuları anlama.
PÇ-25
Uygulama Yönetimi: Finans yönetimi, iş planlaması, kalite yönetimi, risk yönetimi, tartışma, uzlaşma vb. mimari uygulama sürecinin temel ilkelerini anlama.
PÇ-26
Liderlik: Toplumun çevresel, sosyal ve estetik duyarlılıklarını gözeterek, yapı tasarımı ve uygulama süreçlerini örgütleme ve geliştirme yöntemlerini anlama.
PÇ-27
Yasal Haklar ve Sorumluluklar: Mimarın mesleki haklarında, topluma ve işverenine karşı sorumluluklarında belirleyici rolü olan yasal çerçeveyi anlama.
PÇ-28
Meslek Pratiği: Mesleki gelişimde meslek öncesi pratiğin rolünü, işveren ve stajyerin karşılıklı hak ve sorumluluklarını anlama.
PÇ-29
Meslek Etiği: Mimari tasarım ve uygulamada toplumsal, politik ve kültürel öğelere ilişkin mesleki yargıların oluşumu için gereken etik yaklaşımları anlama.