Lisansüstü
Lisansüstü Eğitim Enstitüsü
Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora)
Anlık RSS Bilgilendirmesi İçin Tıklayınız.Düzenli bilgilendirme E-Postaları almak için listemize kaydolabilirsiniz.

Türk Dili ve Edebiyatı (Doktora) Programı Ana Sayfası / Program Ders Planı / Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Ses Bilgisi

Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Ses Bilgisi

Ders KoduYarıyıl Ders Adı T/U/L Türü Öğrenim Dili AKTS
TDED0011 Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Ses Bilgisi 3/0/0 SA Türkçe 9
Dersin Amacı
Türk Dillerinin ses bilgisinin karşılaştırmalı olarak incelenmesiyle Türk dillerindeki seslerle (ünlü-ünsüz) ilgili özellikleri ve ses olaylarını incelemek; Bu konuda öğrenenlere bir bakış açısı kazandırmak, öğretecek yetkinliğe ulaştırmak.
Ön Koşullar XXX Ders Adı...
Eş Koşullar XXX Ders Adı...
Özel Koşullar Dersin alınabilmesi için öğrenciden beklenen asgari yeterlilikler.(Örnekler: Yabancı dil seviyesi, derse devam, önceden edindiği kurumsal yeterlilikler vs. gibi)
Öğretim Üyeleri Dr.Öğr.Üyesi Cemil Gülseren
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri Gün, XX.XX:XX.XX, XXXX Yerleşkesi XXX nolu derslik
Görüşme Saatleri ve Yeri Öğretim Üyesinin ismi, Gün, XX.XX-XX.XX, xxx Yerleşkesi Ofis no
Öğretim Yöntem ve Teknikleri -Anlatım, tartışma.
Temel Kaynaklar -Arat, Reşit Rahmeti (1987), "Türk Şivelerinin Tasnifi", Makaleler, Ankara.

Clauson, Sir Gerard (1972), An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish, Oxford.

Deny, Jean, Kaare Gronbech, Helmuth Scheel, Zeki Velidi Togan (yay.), (1959), Philologiae Turcicae Fundamenta, I. Wiesbaden.

Deny, Jean (1995), Türk Dili Gramerinin Temel Kuralları, Çev. Oytun Şahin, TDK Yay., Ankara.

Emre, A. Cevat (1949), Türk Lehçelerinin Mukayeseli Grameri, I, Fonetik, TDK Yay., İstanbul.

Şçerbak, Aleksandar Mihayloviç, (1998), Türk Lehçelerinin Karşılaştırmalı Ses Bilgisi, Çev. Enver Murat, TDK Yay.,Ankara.

 
Diğer Kaynaklar -Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri  Sözlüğü, I-II,(1991), Kültür Bakanlığı, Ankara.
Haftalık Ders Programı
Hafta Dersin İçeriği Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta Türk Dillerinin tasnifi konusundaki görüşler, yapılan tasnifler tartışılarak değerlendirilecek. En son bilgiler anlatılacak. Anlatım ve tartışma
2. Hafta Konuşma için kullanılan organlar, söyleme, işitme, seslerin bölümlenmesi, fonemler, yarıvokaller, genizliler. Anlatım
3. Hafta Fonetik değişmeler ve sebepleri Anlatım, soru-cevap
4. Hafta Eski yazıtlarda yazı sistemi, kitabelerdeki fonetik temayüller. Anlatım
5. Hafta Türk dillerindeki ünlülerin tek tek değerlendirilmesi Anlatım
6. Hafta Türkçedeki kapalı e sorunu; Türk dillerindeki uzun ünlüler konusu tartışılacak. Tartışma.
7. Hafta 11.Yüzyılda Türk Boyları ve dilleri Anlatım
8. Hafta Ara Sınav Ara Sınav
9. Hafta 12-16. Yüzyılda Türkçe El Yazmaları Anlatım
10. Hafta Anadolu sahasındaki el yazmaları Okuma, anlatım
11. Hafta Karahanlı sahası-Doğu Türkçesi eserlerinde ses özellikleri Anlatım, okuma.
12. Hafta Kıpçak sahasıeserlerinde dil, imla, fonetik farklılıklar Okuma, anlatım.
13. Hafta Yaşayan (Çağdaş) Türk Lehçeleri, Asli uzun ünlü izlerini taşıyan lehçeler: Türkmen, Halaç, Yakut. Anlatım, tartışma.
14. Hafta Uzak Lehçelerde Ses Bilgisi. Çuvaş, Yakut, Halaç. Anlatım, tartışma.
15. Hafta Çağdaş Türk Lehçe ve şivelerinin önemli ses denklikleri Anlatım.
16. Hafta Dönem Sonu Sınavı Dönem Sonu Sınavı
17. Hafta
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri Adet Yüzdesi(%)
Ara sınav(lar) 1 20
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum 1 30
Final 1 50


ÖÇ-1Türk diyalektlerinin ses olaylarını tanır.
ÖÇ-2Türk diyalektlerini art zamanlı ve eş zamanlı olarak karşılaştırabilir.
ÖÇ-3Türk diyalektleri ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütür.
ÖÇ-4Türk diyalektleri ile ilgili verileri toplar, yorumlar, çalışmalarında uygular; bilimsel, kültürel, sanatsal, toplumsal ve etik verileri gözeterek denetler ve bu değerleri anlatır.
ÖÇ-5Türk lehçelerinin tasnifi konusundaki görüşleri bilir.
Program Çıktıları
PÇ-1Alanındaki kuramsal, uygulamalı bilgileri ve metinleri yine alana has yöntemlerle toplar, yorumlar ve disiplinler arası çözümlemeler yaparak bir senteze ulaştırır.
PÇ-2Klasik dönem Türk Dünyası edebiyatlarının tarihsel ve kültürel alt yapısını kavrar, döneme ait metinlerin dil özelliklerini tanır ve edebi açıdan değerlendirir. Aynı zamanda müşterek kültür coğrafyasında üretilen ilmi ve tasavvufi eserleri tanır.
PÇ-3Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir.
PÇ-4Türkçenin tarihi alfabelerini özgün metinler üzerinden takip eder, doğu ve batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma yaparak metin çözümlemesi yapar.
PÇ-5Klasik Türk şiir geleneği içerisinde teşekkül eden ekolleri ve üslupları tanır. Bu ekol ve üsluplara ait çeşitli metinleri okur ve yorumlar.
PÇ-6Türk Dili ve Edebiyatı alanında lisansüstü düzeyde akademik araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
PÇ-7Tarihi ve modern Türk lehçelerine ait metinleri tanır, bu metinleri sözlük bilim, köken bilim, anlam bilim, fonetik ve morfolojik açıdan inceleyebilir ve bu lehçeleri birbirleriyle karşılaştırabilir.
PÇ-8Bilimsel araştırma yöntemlerini temel alarak yazılı ve sözlü kaynaklara ulaşma becerisine sahip olur, alan araştırması yapar.
PÇ-9Sözlü kültür bağlamında üretilmiş anonim ve ferdi eserlerde, halk kültürü unsurlarını ve folklorik malzelemeleri tespit ve tasnif eder.
PÇ-10Türk Dili ve Edebiyatının tarihten günümüze dil, edebiyat, sanat ve kültürünü, derinlemesine irdeleme ve inceleme imkanı bulur.
Alan Yeterlilikleri Matrisi
Program Çıktıları - Öğrenim Çıktıları Matrisi
--
 PÇ 1PÇ 2PÇ 3PÇ 4PÇ 5PÇ 6PÇ 7PÇ 8PÇ 9PÇ 10
ÖÇ 1          
ÖÇ 2          
ÖÇ 3          
ÖÇ 4          
ÖÇ 5