TARİHİ YAPILARDA MALZEME SORUNLARI VE KORUMA TEKNİKLERİ
Ders Kodu
Yarıyıl
Ders Adı
T/U/L
Türü
Öğrenim Dili
AKTS
MIMY0316
TARİHİ YAPILARDA MALZEME SORUNLARI VE KORUMA TEKNİKLERİ
3/0/0
SA
TÜRKÇE
5
Dersin Amacı
Tarihi yapılarda kullanılan malzemeler, malzemelerin türlerine göre ve yapıdaki konumlanmalarına göre problemlerinin saptanmasında ve belgelenmesinde kullanılan yöntemler, malzeme koruma ve restorasyonda kullanılan teknik ve yöntemler konularında kuramsal düzeyde bilgilere sahip olma, tarihi yapılardaki malzemelerin ve problemlerinin tespitine yönelik analizlerin laboratuvar ortamında gerçekleştirilmesi, malzeme restorasyon tekniklerinin uygulamalı olarak tanıtılması, malzeme bozulmalarını, tanı ve koruma yöntemlerini yorumlayabilme ve değerlendirebilme, ders kapsamında öğrenciye kazandırılan kuramsal bilgi ve beceriler ile ilgili ileri düzeyde bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme ve bu bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme yeterliliklerinin öğrenciye kazandırılması.
Doç.Dr. Ege Uluca Tümer, Pazartesi, 10.00-12.00, 2C-11
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Anlatım, Laboratuvar, Gezi, Dönem Ödevi.
Temel Kaynaklar
Ashurst, J., 2006, Conservation of Ruins (Butterworth-Heinemann Series in Conservation and Museology), Butterworth-Heinemann
Ashurst, J.; Ashurst, N., 1988, Practical Building Conservation, English Heritage Technical Handbook (v.1-5), Gower Publishing Ltd
Dimes, F.G.; Ashurst, J., 1998, Conservation of Building and Decorative Stone (Butterworth-Heinemann Series in Conservation and Museology), Butterworth-Heinemann; 2nd edition
Ersen, A.; Güleç, A.; Alkan, N. (danışmanlar), 2008, KUDEB Yönetmeliği ve Evrensel Koruma İlkeleri Çerçevesinde Bakım-Onarım İzinleri, Kriterleri-Önerileri, İBB KUDEB Restorasyon ve Konservasyon Laboratuvarı Yayınları:1
Feilden, B., 2003, Conservation of Historic Buildings, Third Edition (Conservation of Historic Buildings), Architectural Press, 3rd edition
Forsyth, M., 2007, Structures & Construction in Historic Building Conservation (Historic Building Conservation), Wiley-Blackwell
Forsyth, M., 2007, Understanding Historic Building Conservation (v. 1), Wiley-Blackwell; 1st edition
Forsyth, M., 2008, Materials & Skills for Historic Building Conservation (v. 3), Wiley-Blackwell
Jokilehto, J., 2002, History of Architectural Conservation (Conservation and Museology), Butterworth-Heinemann; 1st edition
Torraca, G., 1988, Porous Materials Building: Materials Science for Architectural Conservation, ICCROM; 3rd. ed edition
Weaver, M., 1997, Conserving Buildings: Guide to Techniques and Materials, Revised Edition (Paperback), Wiley; 1st edition
Diğer Kaynaklar
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Dersin Tanıtımı
Ders
2. Hafta
Tarihi yapılarda malzeme kullanımı, tarihi yapı malzemelerinin özellikleri ve kaynakları, Tarihi yapılarda malzeme özelliklerinin tespit edilmesinin koruma çalışmalarındaki önemi,
Ders, laboratuvar uygulaması
3. Hafta
Tarihi bir yapıda malzeme örneklerinin toplanma süreci ve yapılması gerekli olan laboratuvar analizlerin tanıtılması: gözeneklilik, dayanıklılık, harç bileşenleri analizleri vb.
Ders, laboratuvar uygulaması
4. Hafta
Malzeme ve strüktürde bozulma sebepleri: İklimsel bozulma sebepleri, depremler ve tarihi yapılar, Botanik, biyolojik ve mikrobiyolojik bozulma sebepleri, böcekler ve diğer zararlılar, insan kaynaklı bozulma sebepleri, tarihi yapıların iç yapısı
Ders, laboratuvar uygulaması, Dönem Ödevi’nin dağıtılması
5. Hafta
Koruma mimarının görevleri: tespit etme ve raporlama, araştırma, analiz ve kaydetme, tarihi yapılar için koruyucu bakım, yangın ve güvenlik, tarihi yapıların sıhhileştirilmesi
Ders, laboratuvar uygulaması
6. Hafta
Yapı ve malzeme koruma teknikleri: Yağmur suyunun uzaklaştırılması ve fazla nemin uzaklaştırılması, yeniden derzleme, sıva yenileme, çatı ve baca onarımı, yapı çevresindeki sorun kaynaklarının tespiti ve giderilmesi,
Ders, laboratuvar uygulaması
7. Hafta
Yapı ve malzeme koruma teknikleri (devam): doğramacılık ve demircilik işleri,
Ders, laboratuvar uygulaması
8. Hafta
Koruma konusunda başarılı birkaç uygulamanın gezilmesi
Gezi, Gezi Raporunun Teslimi
9. Hafta
Sınav
Vize Sınavı, laboratuvar uygulaması
10. Hafta
Başlıca taş türleri ve bu türlerde görülen bozulmalar, taş bozulmaları için kullanılan koruma teknikleri
Ders, laboratuvar uygulaması
11. Hafta
Taş bozulmaları için kullanılan koruma teknikleri (devam), kagir yapıların temizliği, korunması ve konsolidasyonu
Ders, laboratuvar uygulaması
12. Hafta
Ahşap türleri, ahşapta görülen bozulmalar, koruma teknikleri,
Ders, laboratuvar uygulaması
13. Hafta
Tarihi harç ve sıva türleri, bozulmalar ve koruma teknikleri
Ders, laboratuvar uygulaması
14. Hafta
Tarihi yapılarda tuğla kullanımı, ateş tuğlası ve kerpiç tuğlada bozulma ve koruma teknikleri, Metalin farklı kullanımları, bozulma türleri, bakım ve onarım uygulamaları
Ders, Dönem Ödevi Teslimi
15. Hafta
Final Sınavı
16. Hafta
17. Hafta
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ara sınav(lar)
1
15
Kısa sınav(lar)
6
30
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum
1
15
Derse Devam / Katılım
1
5
Gezi
1
5
Final
1
30
ÖÇ-1
Tarihi yapılarda ve korumada kullanılan tarihi yapı malzemelerinin özellikleri ve kaynakları, taş, tuğla, harç, ahşap ve metal ağırlıklı olmak üzere tarihi yapı malzemelerinin ve strüktürlerin bozulma süreçleri konularında kuramsal düzeyde bilgi sahibi olma.
ÖÇ-2
malzemelerin türlerine göre ve yapıdaki konumlanmalarına göre problemlerinin saptanmasında ve belgelenmesinde kullanılan yöntemler, malzeme koruma ve restorasyonda kullanılan teknik ve yöntemler konularında kuramsal düzeyde bilgi sahibi olma.
ÖÇ-3
Venedik Tüzüğü’nün koruma teknikleri konusundaki kriterleri ışığında, sağlamlaştırma, bütünleme, yenileme, yeniden yapma, temizleme, taşıma yöntemleri, geleneksel ve yeni teknikler konularında kuramsal düzeyde bilgi sahibi olma.
ÖÇ-4
tarihi yapılardaki malzemelerin ve problemlerinin tespitine yönelik analizlerin laboratuvar ortamında gerçekleştirilmesi, temel tarihi yapı malzemelerinin (taş, tuğla, harç, ahşap ve metal) onarım ve koruma tekniklerini, malzeme bozulmalarını, tanı ve konservasyon yöntemlerini yorumlayabilme ve değerlendirebilme.
ÖÇ-5
Ders kapsamında öğrenciye kazandırılan kuramsal bilgi ve beceriler ile ilgili ileri düzeyde bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme ve bu bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme.
Program Çıktıları
PÇ-1
Mimarlık kuramı ile tasarım yöntemleri ve felsefesi alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma.(BİLGİ)
PÇ-2
Toplumsal ve kültürel coğrafya, mekan ve zaman kavramları alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma. (BİLGİ
PÇ-3
İnsan – çevre – davranış olguları çerçevesinde insan / toplum ve yapılı fiziksel çevre arasındaki ilişki alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma. (BİLGİ)
PÇ-4
Mimari tasarım ve diğer bilgi alanlarından edindiği deneyimi yeni alanlara yönlendirebilme ve stratejiler üretebilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-5
Akademik bilgi ve tasarım süreçleri alanında araştırma, inceleme, değerlendirme yapabilme, uygun teknikleri kullanabilme, özgün sonuçlar üretebilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-6
Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak kuramsal ve uygulamalı mimari tasarım bilgisini kullanabilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-7
Mimarlık kavramları çerçevesinde mimarlık ürünlerini analiz etme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma. (YETKİNLİK)
PÇ-8
Mimari tasarım, mimarlık kuramı ve yapı üretimi ile toplum bilimleri, psikoloji, felsefe, ekonomi – politik gibi diğer beşeri bilimler arasında ilişki kurabilme yetkinliğine sahip olma.(YETKİNLİK)
PÇ-9
Kendi alanında, bireysel ve/veya grup içinde yapılmış bir çalışmayı bir yabancı dilde, gereken bilgisayar programlarını kullanarak sözlü, yazılı ve görsel, sistemli bir biçimde aktarabilme yetkinliğine sahip olma. (YETKİNLİK)
PÇ-10
Kentsel tasarım ihtiyacını ortaya çıkaran ve aynı zamanda tasarım projesinin temel çıktıları arasında olan sosyo-ekonomik ve mekânsal unsur ve süreçler hakkında bilgi edinme ve kavrama,
PÇ-11
Kentsel tasarımın; mimarlık, planlama, ekonomi, sosyoloji gibi diğer çalışma alanlarıyla ilişkileri ve bu ilişkilerden doğacak tehdit ve potansiyeller konusunda bilgi edinme ve eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-12
Bir kentsel tasarım projesini ya da tasarım alanındaki araştırmasını, çok disiplinli bir süreçte, kuramsal ve uygulamaya dönük bilgi altyapısını kullanarak ve yeni yöntem ve bilgiler geliştirerek ortaya koyabilme becerisine sahip olma,
PÇ-13
Sosyo-ekonomik ve mekânsal unsur ve süreçleri kentsel tasarım süreci içerisinde yönlendirebilme becerisine sahip olma,
PÇ-14
Kentsel tasarım alanında gerçekleştirdiği bir çalışmayı bireysel olarak sürdürme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-15
Kentsel tasarım alanında gerçekleştirdiği bir çalışmayı grup içerisinde bireysel sorumluluk alarak ortaya koyabilme ve karmaşık süreçleri çözebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-16
Özgün bir akademik / bilimsel çalışma yapma, sunma ve diyalektik çerçevede tartışma yetkinliğine sahip olma,
PÇ-17
Bir kentsel tasarım projesinin gerektirdiği stratejik kararları alabilme ve etik değerlerin bilincinde olarak, özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-18
Proje ve yapım yönetiminde süre yönetimi ve denetimi, maliyet planlaması ve denetimi, risk yönetimi, örgütsel \ yönetim etkinliğini arttıracak yaklaşım, model ve teknikleri hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-19
Proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerinde yönetimsel etkinliğe yardımcı olacak klasik ve çağdaş yönetim görüşleri ile yönetimde insan ilişkileri hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-20
Kendi alanında kazanmış olduğu deneyimi yeni alanlara yönlendirebilme ve stratejiler üretebilme becerisine sahip olma,
PÇ-21
Yapım yönetimi alanında kazandığı donanımı proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerine aktararak, uygulayabilme becerisine sahip olma,
PÇ-22
Proje ve yapım süreci ile ilişki kurabilme, analiz etme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-23
Bir mimari projenin Yapım Yönetimi ve Teknolojisi alanında vermesi gereken stratejik kararları alabilme ve özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-24
Taşıyıcı sistemlerin temel ilkeleri, çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişim ve uygulamaları hakkında bilgi sahibi olma
PÇ-25
Mimarın proje ve yapım yönetiminde üstlendiği yönetim görevleri ve yönetim etkinliğini arttıracak yaklaşım, model ve teknikler hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-26
Karmaşıklaşan binanın etkin ve doğru kullanımını sağlamak için tasarım aşamasından uygulama ve daha sonra işletme aşamasına kadar olan süreçte bina üst sistemini oluşturan alt sistemleri ve bina teknolojisiyle olan ilişkileri hakkında bilgi edinme ve bu ilişkiler çerçevesinde doğru değerlendirme yapabilecek eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-27
Mimari mühendislik alanında kazandığı donanımı proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerine aktararak uygulayabilme becerisine sahip olma,
PÇ-28
Geniş kapsamlı programı olan bir mimari projeyi şematik tasarım aşamasından detaylı sistem geliştirme aşamasına kadar (strüktürel ve çevresel sistemler, güvenlik ve yangın koruma, bölücü sistemler, yapı kabuğu, bina servis sistemleri) geliştirme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-29
Bir mimari projenin Mimari mühendislik alanında vermesi gereken stratejik kararları alabilme ve özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-30
Kültür varlıklarının korunmasının iki farklı ölçeği olan tek yapı ve tarihi çevre koruma ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma
PÇ-31
Koruma alanının temel konuları olan restorasyon kuramları, uluslararası çağdaş koruma ilkeleri, ulusal ve uluslararası yasal ve örgütsel düzenlemeler ve kültür varlıklarının belgelenmesi ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
PÇ-32
Tarihi yapılara çağdaş ek ve tarihi çevrede yeni yapı, tek yapı ölçeğindeki kültür varlıklarının rölöve, restitüsyon ve yeniden kullanım projelerinin hazırlanması ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
PÇ-33
Hızla yok olmakta olan tarihi çevrelerin korunması ve sağlıklaştırılmasının aşamaları olarak ulusal ve uluslararası örneklerden yararlanılması, analitik etütlerin yapılması, morfoloji ve tipoloji çalışmalarının hazırlanması ve bu bilgiler ışığında değerlendirilme yapılması ile ilgili konularda bilgi edinme ve eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-34
Tek yapı ve tarihi çevre koruma konularında uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik bilgileri kazanma,
PÇ-35
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanlarında edindiği bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini; mimarlık tarihi, şehircilik, kentsel tasarım, arkeoloji, inşaat mühendisliği ve benzeri disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulayabilme,
PÇ-36
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanlarında yeni bilgi ve yöntemler geliştirebilme ve edindiği bilgileri; farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle tümleştirmek için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerine sahip olma,
PÇ-37
Akademik bilgi ve tasarım süreçleri alanında araştırma, inceleme, eleştirel değerlendirme yapabilme, uygun teknikleri kullanabilme ve özgün sonuçlar üretebilme becerisine sahip olma,
PÇ-38
Tek yapı ve tarihi çevre koruma ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme becerilerine sahip olma,
PÇ-39
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanında çözümleme gerektiren ortamlarda karar verebilme ve projeleri/akademik çalışmaları yönetebilme, alanında bir çalışmayı grup içerisinde bireysel sorumluluk alarak ortaya koyabilme ve karmaşık süreçleri yönetme ve dönüştürme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-40
Tek yapı ve tarihi çevre koruma projelerinin gerektirdiği stratejik kararları alabilme ve etik değerlerin bilincinde olarak, özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,