Sit koruma örnekleri dersi kapsamında tarihi çevre, sit kavramları ve bu kavramın gelişimi; konuyla ilgili uluslararası yaklaşımlar, tüzükler, toplantı sonuçları; tarihi çevre korumayı gerektiren kentsel bütünlüklerin özellikleri; Anadolu’daki tarihi çevrelerin değişmez geleneksel verileri; tarihi çevrelerin Anadolu genelinde gösterdikleri bölgesel farklılıklar; İstanbul ve korunması gerekli kentsel bütünlükleri, özellikleri ve farklılıkları; tarihi çevrelerin korunması gerekli morfolojik ve tipolojik özellikleri; bu özelliklerin farklı örnekler üzerinde incelenmesi; tarihi çevre koruma çalışması/koruma amaçlı imar planı yapılmış yerleşmelerden seçilen örneklerdeki yaklaşımların tartışılması; Avrupa, Asya ve Amerika’dan seçilen bazı kent koruma örneklerinin irdelenmesi; Dünya Miras Listesi’ndeki kentsel/kırsal bütünlüklerden örnekler üzerinde listede yer alabilmenin ön koşulu olan üstün evrensel değer, otantiklik ve bütünlük kavramlarının tartışılması amaçlanmaktadır.
Ahunbay, Z. (1996, 2006) Tarihi Çevre Koruma ve Restorasyon, YEM Yayın, İstanbul.
Okyay, İ. (2001) Fransa’da Kentsel Sit Alanlarının Korunması, Malraux Yasası, YEM Yayın, İstanbul.
Akın, N., "İstanbul'un Tarihi Çevrelerinde Kimlik Değişimi ve Yitirilen Çevresel Kalite", Mimari ve Kentsel Çevrede Kalite Arayışları Sempozyumu, İstanbul, 1995, s.150-153.
Akın, N., Balkanlarda Osmanlı Dönemi Konutları, İstanbul, 2001.
CRUARB 25 Years of Urban Rehabilitation, Porto, 2000.
Denslagen, W., Architectural Restoration Western Europe, Amsterdam, 1994.
Erder, C. (2007) Tarihi Çevre Bilinci, ODTÜ Mimarlık Fakültesi Basım İşliği, Ankara.
Fatih Belediyesi, Avrupa Birliği, UNESCO Dünya Mirası Merkezi, Fransız Anadolu Araştırmaları Merkezi, Balat ve Fener Semtlerinin Rehabilitasyonu, İstanbul, 1998.
Giovannoni, G., l'Urbanisme Face aux Villes Anciennes, Paris, 1998.
Kuban, D., Türkiye'de Kentsel Koruma, Kent Tarihleri ve Koruma Yöntemleri, İstanbul, 2001.
Kuban, D., Kent ve Mimarlık Üzerine İstanbul Yazıları, İstanbul, 1998.
Kuban, D. (2000) Tarihi Çevre Korumanın Mimarlık Boyutu, Kuram ve Uygulama, YEM Yayın, İstanbul.
Madran, E., Özgönül, N. (2005) Kültürel ve Doğal Değerlerin Korunması, Mimarlar Odası, Ankara.
Morris, A.E.J. (1979, 1994) History of Urban Form Before the Industrial Revolutions, Pearson Education Limited, England.
Page, M.&R.Mason, Giving Preservation a History. Histories of Historic Preservation in the United States, New York, 2004.
Reviving Lower Manhattan, New York City, 1996.
Tung, A.M., Preserving the World's Great Cities: The Destruction and Renewal of the Historic Metropolis, London, 2001.
Diğer Kaynaklar
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Dersin tanıtımı, koruma süreci ve ilgili genel tanımlar.
Ders Anlatımı ve Tartışma
2. Hafta
Kent ve koruma kavramlarına genel bir bakış, sit kavramı; tanımlar, kriterler, örnekleri kültürel peyzaj alanları, tarihi çevre ve korunması ile ilgili tanımlar
Ders Anlatımı ve Tartışma
3. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi I- İlk Yerleşmeler
Ders Anlatımı ve Tartışma
4. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi II- Klasik Dönemde Planlama, Arkeolojik Alanlarda Koruma
Ders Anlatımı ve Tartışma
5. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi III- Orta Çağ Kenti
Ders Anlatımı ve Tartışma
6. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi IV- Rönesans Kenti
Ders Anlatımı ve Tartışma
7. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi V- İslam Kenti, TUNUS Örneği
Ders Anlatımı ve Tartışma
8. Hafta
Kent Biçiminin Tarihi VI- Endüstrileşme Sonrası Kent Kuramları
Ders Anlatımı ve Tartışma
9. Hafta
Fener-Balat Tarihi Alanına Gezi
Alan Gezisi
10. Hafta
Korumada Morfoloji ve Tipolojinin Yeri: ANKARA (Morfoloji) ve ANTAKYA (Tipoloji)
Ders Anlatımı ve Tartışma
11. Hafta
Türkiye’den Kent Koruma Örnekler: SAFRANBOLU, BEYPAZARI, CUMALIKIZIK
Ders Anlatımı ve Tartışma
12. Hafta
Dünyadan örnekler: FRANSA, İTALYA
Ders Anlatımı ve Tartışma
13. Hafta
Dünyadan örnekler: İNGİLTERE, AMERİKA
Ders Anlatımı ve Tartışma
14. Hafta
Öğrenci Sunumları
Sunum ve Tartışma
15. Hafta
16. Hafta
17. Hafta
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ödevler / Dönem Ödevi / Sunum
1
40
Derse Devam / Katılım
1
10
Final
1
40
ÖÇ-1
Tarihi çevre koruma ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
ÖÇ-2
Tarihi çevre koruma ile ilgili restorasyon kuramları, ulusal ve uluslararası yasal düzenlemeler ve uluslarası çağdaş koruma ilkeleri ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
ÖÇ-3
Tarihi çevre koruma konusunda edindiği bilgileri diğer ilgili disiplinlerden gelen bilgilerle bütünleştirebilme ve uygulayabilme
ÖÇ-4
Tarihi çevre koruma konusunda ulusal ve uluslararası örneklerden yararlanılarak elde edilen bilgileri değerlendirebilmek için eleştirel farkındalığa sahip olma,
ÖÇ-5
Korunması gerekli tarihi çevrelerden seçilen bir örneği kuramsal ve uygulama boyutlarında ele alarak özgün bir bilimsel çalışma yapma, sunma ve tartışma yetkinliğine sahip olma,
Program Çıktıları
PÇ-1
Mimarlık kuramı ile tasarım yöntemleri ve felsefesi alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma.(BİLGİ)
PÇ-2
Toplumsal ve kültürel coğrafya, mekan ve zaman kavramları alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma. (BİLGİ
PÇ-3
İnsan – çevre – davranış olguları çerçevesinde insan / toplum ve yapılı fiziksel çevre arasındaki ilişki alanında eleştirel ve özgün üretim yapılabilecek bilgiye sahip olma. (BİLGİ)
PÇ-4
Mimari tasarım ve diğer bilgi alanlarından edindiği deneyimi yeni alanlara yönlendirebilme ve stratejiler üretebilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-5
Akademik bilgi ve tasarım süreçleri alanında araştırma, inceleme, değerlendirme yapabilme, uygun teknikleri kullanabilme, özgün sonuçlar üretebilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-6
Lisans düzeyi yeterliliklerine dayalı olarak kuramsal ve uygulamalı mimari tasarım bilgisini kullanabilme becerisine sahip olma. (BECERİ)
PÇ-7
Mimarlık kavramları çerçevesinde mimarlık ürünlerini analiz etme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma. (YETKİNLİK)
PÇ-8
Mimari tasarım, mimarlık kuramı ve yapı üretimi ile toplum bilimleri, psikoloji, felsefe, ekonomi – politik gibi diğer beşeri bilimler arasında ilişki kurabilme yetkinliğine sahip olma.(YETKİNLİK)
PÇ-9
Kendi alanında, bireysel ve/veya grup içinde yapılmış bir çalışmayı bir yabancı dilde, gereken bilgisayar programlarını kullanarak sözlü, yazılı ve görsel, sistemli bir biçimde aktarabilme yetkinliğine sahip olma. (YETKİNLİK)
PÇ-10
Kentsel tasarım ihtiyacını ortaya çıkaran ve aynı zamanda tasarım projesinin temel çıktıları arasında olan sosyo-ekonomik ve mekânsal unsur ve süreçler hakkında bilgi edinme ve kavrama,
PÇ-11
Kentsel tasarımın; mimarlık, planlama, ekonomi, sosyoloji gibi diğer çalışma alanlarıyla ilişkileri ve bu ilişkilerden doğacak tehdit ve potansiyeller konusunda bilgi edinme ve eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-12
Bir kentsel tasarım projesini ya da tasarım alanındaki araştırmasını, çok disiplinli bir süreçte, kuramsal ve uygulamaya dönük bilgi altyapısını kullanarak ve yeni yöntem ve bilgiler geliştirerek ortaya koyabilme becerisine sahip olma,
PÇ-13
Sosyo-ekonomik ve mekânsal unsur ve süreçleri kentsel tasarım süreci içerisinde yönlendirebilme becerisine sahip olma,
PÇ-14
Kentsel tasarım alanında gerçekleştirdiği bir çalışmayı bireysel olarak sürdürme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-15
Kentsel tasarım alanında gerçekleştirdiği bir çalışmayı grup içerisinde bireysel sorumluluk alarak ortaya koyabilme ve karmaşık süreçleri çözebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-16
Özgün bir akademik / bilimsel çalışma yapma, sunma ve diyalektik çerçevede tartışma yetkinliğine sahip olma,
PÇ-17
Bir kentsel tasarım projesinin gerektirdiği stratejik kararları alabilme ve etik değerlerin bilincinde olarak, özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-18
Proje ve yapım yönetiminde süre yönetimi ve denetimi, maliyet planlaması ve denetimi, risk yönetimi, örgütsel \ yönetim etkinliğini arttıracak yaklaşım, model ve teknikleri hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-19
Proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerinde yönetimsel etkinliğe yardımcı olacak klasik ve çağdaş yönetim görüşleri ile yönetimde insan ilişkileri hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-20
Kendi alanında kazanmış olduğu deneyimi yeni alanlara yönlendirebilme ve stratejiler üretebilme becerisine sahip olma,
PÇ-21
Yapım yönetimi alanında kazandığı donanımı proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerine aktararak, uygulayabilme becerisine sahip olma,
PÇ-22
Proje ve yapım süreci ile ilişki kurabilme, analiz etme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-23
Bir mimari projenin Yapım Yönetimi ve Teknolojisi alanında vermesi gereken stratejik kararları alabilme ve özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-24
Taşıyıcı sistemlerin temel ilkeleri, çağdaş taşıyıcı sistemlerin gelişim ve uygulamaları hakkında bilgi sahibi olma
PÇ-25
Mimarın proje ve yapım yönetiminde üstlendiği yönetim görevleri ve yönetim etkinliğini arttıracak yaklaşım, model ve teknikler hakkında bilgi sahibi olma,
PÇ-26
Karmaşıklaşan binanın etkin ve doğru kullanımını sağlamak için tasarım aşamasından uygulama ve daha sonra işletme aşamasına kadar olan süreçte bina üst sistemini oluşturan alt sistemleri ve bina teknolojisiyle olan ilişkileri hakkında bilgi edinme ve bu ilişkiler çerçevesinde doğru değerlendirme yapabilecek eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-27
Mimari mühendislik alanında kazandığı donanımı proje başlangıç, tasarım ve yapım süreçlerine aktararak uygulayabilme becerisine sahip olma,
PÇ-28
Geniş kapsamlı programı olan bir mimari projeyi şematik tasarım aşamasından detaylı sistem geliştirme aşamasına kadar (strüktürel ve çevresel sistemler, güvenlik ve yangın koruma, bölücü sistemler, yapı kabuğu, bina servis sistemleri) geliştirme ve değerlendirme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-29
Bir mimari projenin Mimari mühendislik alanında vermesi gereken stratejik kararları alabilme ve özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-30
Kültür varlıklarının korunmasının iki farklı ölçeği olan tek yapı ve tarihi çevre koruma ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma
PÇ-31
Koruma alanının temel konuları olan restorasyon kuramları, uluslararası çağdaş koruma ilkeleri, ulusal ve uluslararası yasal ve örgütsel düzenlemeler ve kültür varlıklarının belgelenmesi ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
PÇ-32
Tarihi yapılara çağdaş ek ve tarihi çevrede yeni yapı, tek yapı ölçeğindeki kültür varlıklarının rölöve, restitüsyon ve yeniden kullanım projelerinin hazırlanması ile ilgili konularda ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olma,
PÇ-33
Hızla yok olmakta olan tarihi çevrelerin korunması ve sağlıklaştırılmasının aşamaları olarak ulusal ve uluslararası örneklerden yararlanılması, analitik etütlerin yapılması, morfoloji ve tipoloji çalışmalarının hazırlanması ve bu bilgiler ışığında değerlendirilme yapılması ile ilgili konularda bilgi edinme ve eleştirel farkındalığa sahip olma,
PÇ-34
Tek yapı ve tarihi çevre koruma konularında uygulama yeterliliği için gerekli bilişsel ve pratik bilgileri kazanma,
PÇ-35
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanlarında edindiği bilgi, kavrayış ve problem çözme becerilerini; mimarlık tarihi, şehircilik, kentsel tasarım, arkeoloji, inşaat mühendisliği ve benzeri disiplin alanlarından gelen bilgilerle bütünleştirerek disiplinler arası, çok disiplinli ve disiplinler üstü bağlamlar içerisinde uygulayabilme,
PÇ-36
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanlarında yeni bilgi ve yöntemler geliştirebilme ve edindiği bilgileri; farklı disiplin alanlarından gelen bilgilerle tümleştirmek için gerekli uzmanlaşmış problem çözme becerilerine sahip olma,
PÇ-37
Akademik bilgi ve tasarım süreçleri alanında araştırma, inceleme, eleştirel değerlendirme yapabilme, uygun teknikleri kullanabilme ve özgün sonuçlar üretebilme becerisine sahip olma,
PÇ-38
Tek yapı ve tarihi çevre koruma ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme becerilerine sahip olma,
PÇ-39
Tek yapı ve tarihi çevre koruma alanında çözümleme gerektiren ortamlarda karar verebilme ve projeleri/akademik çalışmaları yönetebilme, alanında bir çalışmayı grup içerisinde bireysel sorumluluk alarak ortaya koyabilme ve karmaşık süreçleri yönetme ve dönüştürme yetkinliğine sahip olma,
PÇ-40
Tek yapı ve tarihi çevre koruma projelerinin gerektirdiği stratejik kararları alabilme ve etik değerlerin bilincinde olarak, özgün çözümler üretebilme yetkinliğine sahip olma,