Klâsik Türk Edebiyatının birincil başvuru kaynağı olan şuara tezkirelerinin genel özellikleri ile şiir ve şaire dair içerdikleri değerlendirmeler dikkate alınarak bu metinlerin edebiyat tarihi açısından değerlerinin ortaya konulması.
Ön Koşullar
Eş Koşullar
Özel Koşullar
Öğretim Üyeleri
Prof. Dr. Ömür Ceylan
Asistanlar
Ders Gün,Saat ve Yeri
Görüşme Saatleri ve Yeri
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
Temel Kaynaklar
Prof. Dr. Haluk İpekten, Türk Edebiyatının Kaynaklarından Türkçe Şuara Tezkireleri, Erzurum 1986.
Mustafa İsen, Filiz Kılıç vd., Şair Tezkireleri, Ankara 2002.
MEB-İslam Ansiklopedisi Tezkire? maddesi.
M. Fatih Köksal, Türkçe Şuara Tezkireleri Üzerine Yapılan Çalışmalar Bibliyografyası?, Gazi Ünv. Eğitim Fak. Dergisi, Himmet Biray Özel Sayısı, Kasım 1999, s. 544-567.
Yazma ve Matbu Tezkire Metinleri
Diğer Kaynaklar
Haftalık Ders Programı
Hafta
Dersin İçeriği
Öğretim Yöntem ve Teknikleri
1. Hafta
Tezkire geleneğinin başlangıcı ve Osmanlı sahası tezkirelerine kadar bu türün gösterdiği karakteristik özellikler.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
2. Hafta
Ali Şir Nevâi’nin Mecâlisü’n-Nefâis’i ve bu gelenekteki yeri.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
3. Hafta
Anadolu sahası tezkireleri ve Sehi Bey’in Heşt-Behişt’i ve ilgili maddelerin okunması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
4. Hafta
16. Yüzyılın önemli tezkireleri: Latifi Tezkiresi, Âşık Çelebi Tezkiresi ve söz konusu tezkirelerin dibacelerinin karşılaştırmalı incelemesi.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
5. Hafta
Hasan Çelebi Tezkiresi, Gelibolulu Âlî’nin Künhü’l-Ahbar’ının Tezkire Kısmı ve edebiyat eleştirisi açısından tezkirelerin sorgulanması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
6. Hafta
Belli başlı 17. yy. Şuarâ tezkireleri: Riyazi Tezkiresi, Kafzade Faizi Tezkiresi ve ilgili örneklerin okunması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
7. Hafta
Vize
8. Hafta
Rıza Tezkiresi, Âsım Tezkiresi, Güftî’nin Teşrifâtü’ş-Şuarâ’sı ve ilgili örneklerin okunması
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
9. Hafta
Belli başlı 18. yy. Şuarâ tezkireleri: Safâyi Tezkiresi, Sâlim Tezkiresi ve ilgili örneklerin okunması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
10. Hafta
Râmiz Tezkiresi, Esrar Dede Tezkiresi ve ilgili örneklerin okunması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
11. Hafta
Belli başlı 19. yy. Şuarâ tezkireleri: Ârif Hikmet Tezkiresi, Fatin Tezkiresi ve ilgili örneklerin okunması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
12. Hafta
Belli başlı 20. yy. Şuarâ tezkireleri: Fâik Reşad’ın Eslaf’ı, İbnülemin’in Son Asır Türk Şairleri.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
13. Hafta
Tezkire metinlerinin edebiyat tarihiyle ilişkilendirilmesi ve modern bir edebiyat tarihi yazımında tezkirelerin konumunun sorgulanması.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
14. Hafta
Farklı tezkirelerde yer alan aynı maddeler üzerinden metin oluşturma ve bu metnin edebiyat tarihindeki yerinin belirlenmesi.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
15. Hafta
Farklı tezkirelerde yer alan aynı maddeler üzerinden metin oluşturma ve bu metnin edebiyat tarihindeki yerinin belirlenmesi.
Anlatma, tartışma, karşılaştırma, soru- cevap
16. Hafta
Final
17. Hafta
Final
Değerlendirme Ölçütleri
Ölçüt Tipleri
Adet
Yüzdesi(%)
Ara sınav(lar)
1
40
Final
1
60
ÖÇ-1
Şair tezkirelerinin genel özelliklerini kavrar.
ÖÇ-2
Tarihsel süreç içerisinde bu metinlerin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder.
ÖÇ-3
Tezkirelerde yer alan maddelere yakın okumalar yaparak döneminin edebî ortamını kavrar.
ÖÇ-4
Tezkirelerde yer alan bilgi ve değerlendirmeleri edebiyat tarihi zemininde değerlendirir.
ÖÇ-5
Şair tezkirelerinin nasıl bir gelenek oluşturduklarını kavrar.
Program Çıktıları
PÇ-1
Alanındaki kuramsal, uygulamalı bilgileri ve metinleri yine alana has yöntemlerle toplar, yorumlar ve disiplinler arası çözümlemeler yaparak bir senteze ulaştırır.
PÇ-2
Klasik dönem Türk Dünyası edebiyatlarının tarihsel ve kültürel alt yapısını kavrar, döneme ait metinlerin dil özelliklerini tanır ve edebi açıdan değerlendirir. Aynı zamanda müşterek kültür coğrafyasında üretilen ilmi ve tasavvufi eserleri tanır.
PÇ-3
Türk Dili ve Edebiyatının metinlerini başlangıcından günümüze kadar edebi ve filolojik açıdan değerlendirebilir.
PÇ-4
Türkçenin tarihi alfabelerini özgün metinler üzerinden takip eder, doğu ve batı edebiyatı metinleri ile karşılaştırma yaparak metin çözümlemesi yapar.
PÇ-5
Klasik Türk şiir geleneği içerisinde teşekkül eden ekolleri ve üslupları tanır. Bu ekol ve üsluplara ait çeşitli metinleri okur ve yorumlar.
PÇ-6
Türk Dili ve Edebiyatı alanında lisansüstü düzeyde akademik araştırma ve çalışma yapabilmenin temel bilgi ve becerilerine sahip olur.
PÇ-7
Tarihi ve modern Türk lehçelerine ait metinleri tanır, bu metinleri sözlük bilim, köken bilim, anlam bilim, fonetik ve morfolojik açıdan inceleyebilir ve bu lehçeleri birbirleriyle karşılaştırabilir.
PÇ-8
Bilimsel araştırma yöntemlerini temel alarak yazılı ve sözlü kaynaklara ulaşma becerisine sahip olur, alan araştırması yapar.
PÇ-9
Sözlü kültür bağlamında üretilmiş anonim ve ferdi eserlerde, halk kültürü unsurlarını ve folklorik malzelemeleri tespit ve tasnif eder.
PÇ-10
Türk Dili ve Edebiyatının tarihten günümüze dil, edebiyat, sanat ve kültürünü, derinlemesine irdeleme ve inceleme imkanı bulur.
